Tebliğler

Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği

GELİR VERGİSİ KANUNU GENEL TEBLİĞİ
(Seri No:222)
Resmi Gazete Tarihi 24/02/1999 Resmi Gazete Sayısı 23621
1. Gelir Vergisi Kanununun sakatlık indirimine yönelik hükümlerine ilişkin
olarak aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.
1. AMAÇ
2. Özürlü vatandaşların, içinde bulunduğu zor koşulların giderilmesine
katkıda bulunmak ve özürlüler ile özürlü olmayanlar arasındaki rekabet eşitsizliğini
gidermek amacıyla öteden beri vergi hukukunda çeşitli düzenlemeler yer almıştır.
Bunlardan birisi de özürlü ücretlilerin gelir vergisi matrahlarının hesaplanmasında
dikkate alınan sakatlık indirimi uygulamasıdır.
3. 4369 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununda yapılan değişikliklerle,
sakatlık indiriminin kapsamı genişletilmiş, aşağıda da açıklanacağı üzere sakatlık
indiriminden yararlananların içine; hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu
özürlü kişiler, özürlü serbest meslek erbabı ve serbest meslek erbabının bakmakla
yükümlü olduğu özürlü kişiler ile basit usulde vergilenen bazı esnaf ve sanatkar da
dahil edilmiştir.
2. SAKATLIK İNDİRİMİ İLE İLGİLİ KANUN MADDELERİ
4. Gelir Vergisi Kanununun sakatlık indirimi ile ilgili hükümleri aşağıdaki
gibidir:
Madde 31
“…
2. Sakatlık İndirimi: Çalışma gücünün asgari % 80’ini kaybetmiş bulunan
hizmet erbabı birinci derece sakat, asgari % 60’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı
ikinci derece sakat, asgari % 40’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü
derece sakat sayılır ve aşağıda belirtilen sakatlık indiriminden faydalanırlar.
Sakatlık indirimi özel indirim tutarının;
– Birinci derece sakatlar için sekiz katı,
– İkinci derece sakatlar için dört katı,
– Üçüncü derece sakatlar için iki katıdır.
Sakatlık derecelerine göre tespit edilecek indirimler, özel indirime
eklenerek hizmet erbabının ücretinden indirilir.
Sakatlık derecelerinin tespit şekli ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller
Maliye ve Gümrük, Sağlık ve Sosyal Yardım ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlıklarınca bu konuda müştereken hazırlanacak bir yönetmelik ile tespit edilir.
Aile reisinin, eşinin ve çocuklarının her birinin gerçek usulde tespit edilen
ücret gelirine bu maddede yer alan özel indirim ve sakatlık indirimi uygulanır.”
Madde 89
“Mükellefler yıllık beyanname ile bildirecekleri gelirlerden aşağıdaki
indirimleri yapabilirler:
…..
3. Mesleki faaliyet icra eden veya basit usulde vergilendirilenlerden tüccar
ve ücretli durumuna girmeksizin yapılan imalat, tamirat ve küçük sanat işleriyle
uğraşan özürlülerin gelir vergisi matrahına esas kazançlarına, bu Kanunun 31 inci
maddesinin 2 numaralı bendinde yer alan esaslara göre hesaplanan yıllık indirim
uygulanır. Bu indirim, bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan serbest meslek
erbabı ve ücret geliri elde edenler için de uygulanır. İndirim, hizmet erbabının
tevkifat matrahına uygulanır.”
3. SAKATLIK İNDİRİMİNDEN YARARLANACAK OLANLAR
5. Sakatlık indirimi;
– Özürlü hizmet erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan
hizmet erbabına,
– Özürlü serbest meslek erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi
bulunan serbest meslek erbabına,
– Basit usulde vergilendirilenlerden, tüccar ve ücretli durumuna
girmeksizin, imalat, tamirat ve küçük sanat işleri ile uğraşan (ilk madde ve yardımcı
malzeme müşteriye ait olarak faaliyet gösteren terzi, tamirci, marangoz gibi)
özürlülere,
uygulanmaktadır.
4. SAKATLIK İNDİRİMİNDEN YARARLANACAKLARIN
YAPACAKLARI İŞLEMLER
6. Sakatlık indiriminden yararlanmak isteyenlerin bir dilekçe ve aşağıda
belirtilen belgelerle birlikte; illerde Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne, bağımsız Vergi
Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, diğer ilçelerde
Malmüdürlüğüne başvurması gerekmektedir.
7. Sakatlık indiriminden yararlanmak isteyenlerin dilekçe ekinde
bulunduracağı belgeler şunlardır:
Özürlü hizmet erbabı için;
a) Çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge,
b) Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf.
Hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler için;
a) Ücretlinin çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir
belge,
b) Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğrafı,
c) Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olunduğunu gösteren belge.
Özürlü serbest meslek erbabı için;
a) Vergi kimlik numarasını gösteren belge,
b) Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf.
Serbest meslek erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler için;
a) Serbest meslek erbabının vergi kimlik numarasını gösteren belge,
b) Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğrafı,
c) Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olunduğunu gösteren belge.
Sakatlık indiriminden yararlanma hakkına sahip basit usulde vergilendirilen
özürlüler için;
a) Vergi kimlik numarasını gösteren belge,
b) Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf.
5. MALİYE BAKANLIĞINCA YAPILACAK İŞLEMLER
8. Defterdarlık Gelir Müdürlükleri, Vergi Dairesi Müdürlükleri ve
Malmüdürlükleri kendilerine başvuran özürlülerin kişisel bilgilerini, Özürlülere
Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkındaki Yönetmeliğin(1) eki Yönetmelik
18/3/1998 tarihli ve 23290 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. eki rapor formuna
yazacaklar ve bu formları bir yazıya ekleyerek, özürlüleri yetkili sağlık kurulundan
en yakınına sevk edeceklerdir.
9. Yetkili sağlık kuruluşunca verilecek raporlar ilgili müdürlüklerce Maliye
Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünde oluşturulan Merkez Sağlık Kuruluna
gönderilecektir. Bununla birlikte, bu Tebliğin yayımı tarihinden önce ödevlilerce
ilgili müdürlüklere müracaat etmeden alınan raporların, yetkili sağlık kuruluşu
tarafından verilmesi, sağlık kurulunun iç hastalıkları, genel cerrahi, göz, kulak burun
boğaz, nöroloji ve/veya psikiyatri uzmanından oluşması halinde bu raporlar işleme
konulacak ve varsa diğer eksikliklerinin de tamamlaması şartıyla incelenmek üzere
Merkez Sağlık Kuruluna gönderilecektir.
10. Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulu, sağlık kuruluşları tarafından
düzenlenen raporları inceleyerek, başvuru sahibinin çalışma gücünün ne kadarını
kaybettiğine karar verecektir. Bu şekilde sakatlık dereceleri belli olanlara ilişkin
raporlar, ücretlilerde işverenine, diğerlerinde kendilerine verilmek üzere ilgili
Defterdarlığa gönderilecektir.
11. Sakatlık derecelerine veya raporlarda yer almayan bulgular gibi
sebeplere dayanan itiraz ve şikayet mahiyetindeki başvurular da ilgili müdürlüklere
yapılacak ve yukarıda açıklandığı şekilde işlem görecektir.

6. SAKATLIK İNDİRİMİ UYGULAMASI
6.1. Özürlü Hizmet Erbabı ile Bakmakla Yükümlü Olduğu Özürlü Kişi
Bulunan Hizmet Erbabında Uygulama
12. Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulunca tespit edilen çalışma gücü
kayıp oranının asgari;
– % 80’ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece,
– % 60’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece ,
-% 40’ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı üçüncü derece ,
sakat sayılmakta ve sakatlık indirimi, özel indirim tutarının(2)
– Birinci derece sakatlar için sekiz katı,
– İkinci derece sakatlar için dört katı,
– Üçüncü derece sakatlar için iki katı,
olarak uygulanmaktadır. Sakatlık indiriminden yararlanacak birden fazla
kişinin bulunması halinde, bu hesaplama her biri için ayrı ayrı yapılacak ve indirim
uygulanmasında toplu olarak dikkate alınacaktır.
13. Bu şekilde hesaplanan sakatlık indiriminin aylık tutarının hizmet
erbabının aylık tevkifat matrahından indirilmesi gerekmektedir. Sakatlık indirimi
tutarına ayrıca özel indirim tutarının ilave edileceği açıktır.
14. Muhtelif yerlerden ücret alanlarda, sakatlık indirimi özel indirimin
uygulandığı ücret gelirine uygulanacaktır.
15. Farklı özel indirim tutarı belirlenen illerde çalışan özürlü hizmet erbabı
ile bunların bakmakla yükümlü olduğu özürlülerin yararlanabileceği sakatlık
indirimi tutarının hesaplanmasında bu illerde uygulanan özel indirim tutarı(3)
dikkate alınacaktır.
6.2. Özürlü Serbest Meslek Erbabı İle Bakmakla Yükümlü Olduğu Özürlü
Kişi Bulunan Serbest Meslek Erbabında ve Basit Usulde Vergilendirilenlerde
Uygulama
16. Özürlü serbest meslek erbabı ile serbest meslek erbabının bakmakla
yükümlü olduğu özürlü kişi bulunması halinde bir önceki bölümde açıklanan şekilde
hesaplanan sakatlık indiriminin yıllık tutarı, serbest meslek erbabının beyan edeceği
serbest meslek kazancından düşülecektir. İndirimden yararlanma hakkına sahip basit
usülde vergilendirilen özürlülere uygulanacak sakatlık indiriminin yıllık tutarı ise,
215 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde esasları belirlenen vergi tarhına esas
kazançlarından indirilecektir. İndirim, beyan edilecek serbest meslek kazancı ve
basit usulde vergilenen kazanç tutarı ile sınırlı olup, kazancın yetersiz olması halinde
sonraki yıla devredilmeyecektir.
17. Farklı özel indirim tutarı belirlenen illerde faaliyet gösterenlerin
yararlanabileceği sakatlık indirimi tutarının hesaplanmasında bu illerde uygulanan
özel indirim tutarı dikkate alınacaktır.
7. SAKATLIK İNDİRİMİ UYGULAMASINDA BAKMAKLA
YÜKÜMLÜ OLMA TABİRİ VE BU DURUMUN BELGELENDİRİLMESİ
18. Sakatlık indirimi uygulamasında bakmakla yükümlü olunan kişi
tabirinden; özürlü kişinin tabi olduğu çalışma mevzuatı veya bağlı bulunduğu sosyal
güvenlik kurumunun mevzuatına göre bakmakla yükümlü sayılan anne, baba, eş ve
çocukları anlaşılacaktır. Çocuklarda yaş sınırlamasına gidilmeksizin işlem
yapılacaktır.
19. Bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan;
– Hizmet erbabı, çalıştığı işyerinden veya duruma göre kayıtlı olduğu sosyal
güvenlik kuruluşundan aldığı özürlü kişiye ait sağlık karnesinin kimlik bilgilerini
içeren sahifelerinin bir örneğini,
– Serbest meslek erbabı, kayıtlı olduğu sosyal güvenlik kuruluşundan aldığı
özürlü kişiye ait sağlık karnesinin kimlik bilgilerini içeren sahifelerinin bir örneğini,
bakmakla yükümlü olduğuna dair belge olarak ilgili müdürlüklere verecektir.
Tebliğ olunur.

Gümrük Genel Tebliği (Muafiyetler)

GÜMRÜK GENEL TEBLİĞİ (MUAFİYETLER)
Seri No: 2
Resmi Gazete Tarihi : 18.02.2000 Resmi Gazete Sayısı : 23968
Amaç ve Kapsam
Madde 1– 4458 sayılı Gümrük Kanununun gümrük vergilerinden muafiyet
ve istisnaları düzenleyen 167 nci maddesinin onikinci fıkrasının (a) bendinde; malül
ve sakatların kullanımına mahsus eşya gümrük vergisinden muaf tutulmuştur.
Aynı maddenin son fıkrasında ise “4 ila 12 nci fıkralarında yer alan eşyayı
tanımlamaya, bunların cins, nevi ve miktarları ile muafiyet ve istisna uygulanacak
tutarları belirlemeye, maktu hadleri sıfıra kadar indirmeye veya iki katına
çıkartmaya ve sürelerle ilgili alt ve üst sınırlan belirlemeye ve bu muafiyet ve
istisnayı farklı eşyalar itibariyle birlikte veya ayrı uygulatmaya Bakanlar kurulu
yetkilidir.” hükmü bulunmaktadır.
(Değişik: R.G. 30/10/2004-25628) Bu hükme dayanılarak 05/2/2000 tarihli
Resmi Gazete’de yayımlanan 13/01/2000 tarihli 2000/53 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı eki, Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkında
Karar’ın 116 ncı maddesinin 2 nci fıkrasında değişiklik yapan ve 28/9/2004 tarihli
25597 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2004/7889 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı’nın 1 inci maddesinin ikinci fıkrasında; münhasıran malul ve sakatlar
tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş hareket ettirici tertibatı
bulunan ve bunlar tarafından ithal edilen motorlu veya motorsuz koltuklar, bisiklet,
motosiklet ve motor silindir hacmi 1600 (dahil) cc’ye kadar olan binek otomobilleri
(arazi taşıtları hariç) ile el ve ayak fonksiyonlarını tamamen yitirmiş olmaları
nedeniyle bizzat sakat kişi tarafından kullanılamayan, sakat kişinin araca binip
inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunan ve sakat kişinin üçüncü
dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya sakat kişi tarafından iş
akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılan motor silindir
hacmi 2500 (dahil) cc’ye kadar olan taşıtların (arazi taşıtları hariç) gümrük
vergilerinden muaf olduğu hükme bağlanmıştır.
Kararın 116 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında da sakat kişi tarafından
kullanılmayan araçların gümrük vergilerinden muaf olarak ithaline izin verilebilmesi
için sakat kişinin yaşı veya ağırlığı itibariyle bu tür bir araca ihtiyacı bulunduğuna
Gümrük Müsteşarlığınca kanaat getirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Bu hükümler kapsamında ithali yapılan özel tertibatlı sakat araçlarının
sahiplerinin ölümü sonucu varislerine intikal etmesi halinde, varislerin veraset ilamı
tarihinden itibaren 6 ay içerisinde gümrük idaresine başvurarak kendi adlarına yeni
bir trafik şahadetnamesi düzenlettirmeleri halinde gümrük vergileri aranmaz
Varisler tarafından özel tertibatın kaldırılmak suretiyle kullanılmak
istenilmesi veya satılması halinde gümrük vergileri alınır.
Özel Tertibatlı Sakat Aracı İthal Edebilecek Kişiler
Madde 2– (Değişik: R.G. 13/05/2000-24048) 4458 sayılı Gümrük
Kanununa göre muafen özel tertibatlı sakat aracı ithal edecek kişilerin, el ve
ayaklardaki ortopedik özre dayanan özürler nedeniyle malül ve sakat olması gerekir.
Özel Tertibatlı Sakat Aracının İthal Şekli
Madde 3- Sakat kişi;
a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında çalışıyor ise ikametin Türkiye Gümrük
Bölgesine kesin olarak nakletmesi halinde (bu şart sadece sakat kişi tarafından
kullanılmayan araç, binek otomobil ve motosiklet için geçerlidir. Motorlu ve
motorsuz koltuklar ile bisikletler zati eşya kapsamında kesin dönüş şartı
aranmaksızın sakat kişi tarafından muafen ithal edilebilir.),
b) (Değişik:R.G. 11/01/2008-26753) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik
ise; Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki gerçek ve tüzel kişiler (dernek, vakıf vb.)
tarafından kendisine bağış yoluyla gönderilen veya bedel karşılığı alınan özel
tertibatlı sakat aracını ithalat vergilerinden muaf olarak ithal edebilir.
Özel Tertibatlı Sakat Araçlarında Aranılan Şartlar
Madde 4 — (Değişik: R.G. 27/07/2005-25888) Özel tertibatlı sakat
araçlarında aşağıdaki şartlar aranır.
a) Malûl ve sakat tarafından ithal edilmek istenen araç binek otomobili ise,
binek otonun münhasıran malûl ve sakatlar tarafından kullanılmak üzere özel surette
imal edilmiş hareket ettirici tertibatı bulunmalıdır.
b) Bizzat malûl ve sakat kişi tarafından kullanılamayan araçta ise, el ve
ayak fonksiyonunu tamamen yitirmiş sakat kişinin araca binip inmesiyle,
taşınmasını kolaylaştırıcı tertibat bulunmalıdır.
c) Malûl ve sakat tarafından ithal edilmek istenen araç motosiklet ise, bu
motosiklet malûl ve sakatlar tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş
olmalıdır.
Sadece otomatik vitesli olan ve özel surette yapılmış hareket ettirici tertibatı
bulunmayan binek oto ile bizzat sakat kişi tarafından kullanılamayan ve sakat kişinin
araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı olmayan aracın 4458 sayılı
Gümrük Kanununun 167 nci maddesi kapsamında ithali mümkün değildir.
Özel olarak malûl ve sakatların kullanıma mahsus olan ve yukarıda
belirtilen eşya ile birlikte getirilen parça, yedek parça ve aksesuarlar veya bu eşyanın
bakım, kontrol, ayarlama yada tamiri için gerekli olan aletlerde muafiyet
kapsamındadır. Söz konusu parça, yedek parça ve aksesuarlar ile sair aletlerin
eşyanın ithalinden sonra getirilmesi halinde muafiyetin uygulanması için bunların
muafen ithal edilen eşya ile ilgili olduklarının tevsiki gerekir.
Talep Edilen Belgeler
Madde 5- Malül ve sakatlara 4458 sayılı Gümrük Kanununun 167 nci
maddesinin onikinci fıkrasının (a) bendi kapsamında gümrük vergisinden muaf araç
ithaline izin verilmesi için aşağıda belirtilen belgelerin ibraz edilmesi gerekir.
a) Fizik ve Rehabilitasyon merkezince onaylı, 18/3/1998 tarihli 23290
Resmi Gazete’de yayımlanan “Sağlık Bakanlığı tarafından özürlülere Verilecek
Sağlık Raporları Hakkında Yönetmelik” eki listede yer alan sağlık kurulu raporu
vermeye yetkili sağlık kuruluşlarından alınmış heyet raporunun aslı, (bu raporda;
ilgilinin sakatlığı ile bunun derecesinin ve haline göre kullanabileceği taşıt
özelliğinin belirtilmesi gerekir. Şayet ilgili, yurt dışında iken resmi bir hastaneden
aldığı ve dış temsilciliklerimize onaylattığı bir rapor ibraz ederse bu raporun 2918
sayılı Karayolları Trafik Kanununun 41 inci maddesine, uygunluğunun da ayrıca
belgelenmesi gerekir.),
b) Trafik Dairesince düzenlenen ve ilgili şahsın sakatlık durumu itibariyle,
taşıt kullanabileceğini gösteren H sınıfı sürücü belgesi,
c) 1- Yurt dışında ikamet eden malül ve sakatlar için; Yurda kesin
döndüğünü gösteren konsoloslukça onaylı belge ile yurda kesin dönüşünden önce
satın alınan taşıtın mülkiyetinin kendisine ait olduğunu gösterir mülkiyet belgesi,
2- (Değişik: R.G. 11/01/2008-26753) Türkiye’de ikamet eden malül ve
sakata bağış yapılması halinde; taşıtın bağışlayana ait olduğunu gösterir mülkiyet
belgesi ile noter veya konsoloslukça düzenlenmiş bağış belgesi,
3 – (Değişik: R.G. 11/01/2008-26753) Taşıtın bir bedel karşılığı;
Tüzel kişiden alınması halinde, ithal edilmek istenilen taşıtın cins, marka ve
özellikleri ile fiyatını gösteren proforma fatura ve ithal sırasında fatura aslı,
Gerçek kişiden alınması halinde, taraflar arasında düzenlenen satış
sözleşmesi,
d) Nüfus cüzdanı örneği,
e) 1- İthal olunacak motosiklet veya binek otomobilin malül ve sakat
kişinin kendisi tarafından kullanacağına, başkasının kullanımına veya istifadesine
izin verilmeyeceğine,
2- İthal olunacak sakat kişi tarafından kullanılmayan aracın el ve ayak
fonksiyonlarını tamamen yitirmiş kişinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri
hısımlarından bir sürücü veya sakat kişi tarafından iş aktine bağlı olarak istihdam
edilen bir sürücü tarafından kullanılacağına başkasının kullanımına veya istifadesine
izin verilmeyeceğine,
3- Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğünün, izni
olmadan mezkur taşıtların başkasına devredilmeyeceğine ve satılmayacağına,
kiralanmayacağına, ödünç verilmeyeceğine,
4- İthal olunan taşıt üzerindeki özel tertibatta da hiçbir değişiklik
yapmayacağına İkametgah değişikliği olması halinde bu değişikliği Ankara
Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğüne bildireceğine dair,
(Değişik:R.G. 11/01/2008-26753) Taahhütname . (Ek:1) ; (EK:2) ,
f) İkamet ettiği mahalle veya köy muhtarlığınca düzenlenmiş İkametgah
belgesi,
g) (Mülga: R.G. 07/11/2000-24223)
Müracaat Şekli
Madde 6 – (Değişik: R.G. 07/11/2000-24223) Özel tertibatlı otomobil ile
sakat kişi tarafından kullanılmayan araç Türkiye’ye getirilmeden önce malül ve
sakat kişiler veya bunlar hesabına bu kişinin vekil tayin ettiği ve Türkiye Gümrük
Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük
Müdürlüğüne 5 inci maddenin (a), (b) bentlerinde belirtilen belgelerin biri asıl
olmak üzere iki nüshası ise birlikte müracaat edilir.
Karara Bağlama
Madde 7– (Değişik: R.G. 23/12/2006-26385) Özel tertibatlı otomobil ile
bizzat sakat kişi tarafından kullanılamayan araç ithalatı talebi Ankara Gümrükleri
Başmüdürü veya yetki vereceği Başmüdür Yardımcısı başkanlığında, Ankara
Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürü ile İçişleri Bakanlığı, Sağlık
Bakanlığı ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu temsilcilerinden oluşan bir heyet
tarafından karara bağlanır. Söz konusu heyet tarafından sakat ve malül kişinin ithal
etmek istediği otomobilde bulunması gereken özel tertibat da belirlenir. Heyet
çalışmalarını Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğünde yürütür.
Heyetin toplanacağı gün ilgili sakat ve malül kişiler de anılan gümrükte hazır
bulunur.
Binek otomobil ve sakat kişi tarafından kullanılamayan aracın ithaline
ilişkin kararların (müspet) Komisyon tarafından oybirliği ile verilmesi gerekir.
İthalat İşlemi
Madde 8– (Değişik: R.G. 07/11/2000-24223) Komisyon kararının olumlu
olması halinde, otomobil ile sakat kişi tarafından kullanılmayan araç için Ankara
Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’nce “İthal İzin Belgesi”
düzenlenir. İzin belgesinin geçerlilik süresi 6 (altı) aydır.
Taşıt, izin belgesinin geçerlilik süresi içerisinde bu Tebliğin 5 inci
maddesinde belirtilen belgelerle birlikte Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat
Gümrük Müdürlüğü’ne teslim edilir. Gümrük Müdürü veya yetkili kılacağı Gümrük
Müdür Yardımcısı başkanlığında iki muayene memurundan oluşturulan heyet
tarafından aracın söz konusu heyet kararına uygunluğunun tespit işlemleri yapılarak
uygun bulunması halinde ithaline izin verilir.
Adı geçen gümrük idaresince, ithal işlemi tamamlanan binek otomobil için
düzenlenecek trafik şahadetnamesine EK:3’de yer alan şerh, sakat kişi tarafından
kullanılmayan araç için düzenlenecek trafik şahadetnamesine EK:4’de yer alan şerh
konularak ilgili trafik tescil dairesine gönderilir.
Malül ve Sakatlar Tarafından İthal Edilecek Diğer Eşya
Madde 9- Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller
Hakkındaki Bakanlar Kurulu Karar eki Kararın 113, 115 maddeleri ile 116 ncı
maddesinin birinci fıkrasında belirtilen eşya ile; malül ve sakatlar tarafından
kullanılmak üzere imal edilmiş hareket ettirici tertibatı bulunan ve bunlar tarafından
ithal edilen motorlu veya motorsuz koltuklar, bisiklet, motosikletin muafen ithaline
ilişkin talepler doğrudan eşyanın getirildiği Gümrük idaresine yapılır.
Gümrük İdaresince de eşyanın Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna
Tanınacak Haller Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararının 113, 115 maddeleri ile 116
ncı maddesinin birinci fıkrası kapsamında bulunduğunun anlaşılması ile bu kararın
114 ncü maddesi kapsamında sadece 3 nolu ekinde belirtilen eşya olması halinde
ithaline izin verilir. Ayrıca, Tebliğ eki taahhütname alınarak ithale ilişkin tek tip
gümrük beyannamesine eklenir (Ek:1) .
Bilgi Verme
Madde 10– Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğünce
malül ve sakatlar adına ithali gerçekleştirilen sakat aracı ve sakat kişi tarafından
kullanılmayan araçlara ilişkin model, marka ve sayısal bilgileri içeren listeler her
ayın sonunda Gümrük Müsteşarlığına (Gümrükler Genel Müdürlüğü) gönderilir
(Ek:5) .
9 uncu madde kapsamında yapılan ithal işlemleri ise, her ayın 15 inde
Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’nde olacak şekilde aylık
olarak Tebliğ eki liste düzenlenerek adı geçen Gümrük Müdürlüğüne gönderilir
(Ek:6) .
Devir ve Satış
Madde 11– (Değişik: R.G. 13/05/2000-24048) Gümrük Vergilerinden
Muafiyet ve İstisna Tanınacak Haller Hakkında 13/1/2000 tarihli 2000/53 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 113 ve 116 ncı maddeleri gereğince muafen
ithal edilen eşya, gümrük idaresinin izni olmadan ve gümrük vergileri alınmadan
malül ve sakat olmayanlara ödünç verilemez, kiralanamaz, devredilemez veya
satılamaz.
Ayrıca;
a) Malül veya sakat kişiler; mülkiyetlerinde bu yolla muafen ithal edilmiş
özel tertibatlı otomobil, sakat kişi tarafından kullanılmayan araç ve motosiklet
kayıtlı olduğu sürece ve bunların fiili ithal tarihinden itibaren 5 (beş) yıl
geçmedikçe, bu taşıtları satamaz ve yeniden aynı şekilde muaf olarak otomobil,
sakat kişi tarafından kullanılmayan araç ve motosiklet ithal edemezler.
b) Malül ve sakatlar tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobil, sakat
kişi tarafından kullanılmayan araç ve motosikletlerin fiili ithal tarihinden itibaren 10
(on) yıl geçmemişse malül ve sakat olmayanlara gümrük vergileri tahsil edilmeden
satışı, hibesi ve devri mümkün değildir.
c) Söz konusu aracı devralacak kişinin sakatlığının farklı olması halinde
devredilecek taşıtın Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’ne
teslim edilerek devri alacak kişinin sakatlığına uygun olarak aracın anılan Gümrük
İdaresinin gözetimi altında dizayn edilmesi gerekmektedir.
Gümrük vergilerinden muafen ithali yapılan eşya için muafiyet tanınmasını
sağlayan şartları kaybeden veya muafen ithal edilen eşyayı söz konusu
Kararnamenin eki Kararın 113 ila 118 inci maddelerinde belirtilenlerden başka
amaçlarla kullanmayı talep eden kişi, kurum ve kuruluşların gümrük idaresine
bildirimde bulunarak izin alması gerekir. Bu izin ancak gümrük vergilerinin tahsil
edilmesi kaydıyla verilebilir.
Mezkur Kararname eki Kararın 116 ve 117 nci maddeleri kapsamında
gümrük vergilerinden muaf olarak ithal edilen eşya gümrük idaresinin izni olmadan
ve gümrük vergileri ödenmeden muafiyetten yararlanmayan amaçlar için ödünç
verilemez, kiralanamaz, devredilemez veya satılamaz.
Söz konusu eşya ve malzemeler muafiyetin veriliş amacına uygun
kullanılmak ve ilgili Gümrük Müdürlüğünden izin alınmak kaydıyla muafiyet hakkı
tanınmış başka bir kurum veya kuruluşa ödünç verilir, kiralanır, devredilir veya
satılırsa gümrük vergileri aranmaz.
İzin alınmadan ödünç verilen, kiralanan, devredilen veya satılan eşyanın
gümrük vergileri 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 181 ila 194 üncü maddeleri
hükümleri uyarınca tahsil edilmekle beraber ayrıca, 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve
Takibine Dair Kanun hükümlerine göre takibat yapılır.
(Ek: R.G. 11/01/2008-26753) Bu Tebliğ kapsamında özel ve zaruri
durumları inceleyip sonuçlandırmaya Ankara Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü
yetkilidir.
Geçici Madde 1– 5/2/2000 tarihinden önce başlamış işlemlerde
yükümlünün lehine olan hükümler uygulanır.
Yürürlük
Madde 12– Bu Tebliğ 5/2/2000 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 13- Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük Müsteşarlığı’nın bağlı bulunduğu Bakan
yürütür. 1
1 Tebliğde yer alan Ek form ve belgelere www.gumrukler.gov.tr/E-Mevzuat-PublicAccess/
adresinden ulaşılabilir.

 Katma Değer Vergisi Genel Tebliği

KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ
SERİ NO: 110
Resmi Gazete Tarihi: 11.7.2008 Resmi Gazete Sayısı: 26933 (Mükerrer)
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu uygulamasına ilişkin olarak
aşağıdaki düzenleme ve açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.
……..
4. ÖZÜRLÜLERİN KULLANIMINA MAHSUS ARAÇ VE
GEREÇLERİN TESLİMİNDE İSTİSNA UYGULAMASI
4.1. 5378 sayılı Kanunun 32 nci maddesi ile KDV Kanununun 17 nci
maddesinin (4) numaralı fıkrasına, 7/7/2005 tarihinden geçerli olmak üzere eklenen
(s) bendi uyarınca, özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel
olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve bilgisayar programlarının teslimi KDV’den
müstesnadır.
Buna göre, münhasıran özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük
yaşamlarında kullanmaları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç (örneğin
görme özürlülerin kullandıkları baston, yazı makinesi, kabartma klavye; ortopedik
özürlülerin kullandıkları tekerlekli sandalye, ortez-protez gibi cihaz ve araçlar) ile
özel bilgisayar programları istisna kapsamında kabul edilecektir. Binek otomobili ve
diğer nakil vasıtalarının ise sözü edilen “araç-gereç” kapsamında değerlendirilmesi
mümkün bulunmamaktadır.
4.2. 5766 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin (ç) bendi ile KDV Kanununun
32 nci maddesinin birinci fıkrasına “… 15 inci maddeleri …” ibaresinden sonra
gelmek üzere “ile 17 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının (s) bendi” ibaresi
eklenmiştir.
Bu düzenleme ile KDV Kanununun (17/4-s) maddesi kapsamındaki işlemler
dolayısıyla yüklenilen vergilerin indirim ve iadesine imkân tanınmıştır.
Buna göre, istisna kapsamına giren işlemler dolayısıyla yüklenilen vergiler
mükellefler tarafından indirim konusu yapılacak, indirim yoluyla telafi
edilememeleri halinde iade konusu yapılabilecektir. Bu istisna uygulaması
kapsamındaki işlemlerden kaynaklanan KDV iade talepleri, ihracat istisnasından
doğan KDV iadeleri için belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde
sonuçlandırılacaktır.
İade talebi bir dilekçe ile yapılacak ve dilekçeye aşağıdaki belgeler
eklenecektir.
– istisna kapsamındaki satış faturalarının fotokopisi veya bunların dökümünü
gösteren liste,
– iade talep edilen döneme ait indirilecek KDV listesi,
– istisna kapsamındaki işlemin bünyesine giren vergilerin tutarına ilişkin
hesaplamaları gösteren tablo.
4.3. KDV Kanununa 5766 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin (d) bendi ile
eklenen geçici 25 inci maddesinde, “Bu maddenin yürürlük tarihinden önce
Kanunun 17 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının (s) bendinde düzenlenen
istisnadan vazgeçen mükelleflerin, bu maddenin yürürlük tarihini izleyen ayın
sonuna kadar istisnadan vazgeçme taleplerini geri almaları halinde, 18 inci
maddesinin (3) numaralı fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan hüküm uygulanmaz.
Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı
yetkilidir.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hüküm uyarınca, daha önce kısmi istisna niteliği taşıdığı için KDV
Kanununun 18 inci maddesi uyarınca istisnadan vazgeçen mükellefler, üç yıl
mükellefiyette kalma şartı aranmaksızın 31/7/2008 tarihine kadar bağlı bulundukları
vergi dairesine müracaat ederek bu taleplerinden vazgeçebileceklerdir.